Jak poprowadzić ciekawą rozmowę z dzieckiem? Punktem wyjścia mogą być odpowiednie pytania

Dzieci zadają mnóstwo pytań. Wszystko dlatego, że są ciekawe otaczającego je świata, dopiero go poznają i wciąż się uczą. A gdyby tak odwrócić role i samemu zacząć pytać? Oczywiście nie chodzi tu o to, by dziecko nagle miało tłumaczyć rodzicom znaczenie poszczególnych słów czy sposób działania przedmiotów w swoim otoczeniu. Dobre pytania do dziecka mają inny cel – nauczyć je uważności, skłonić do myślenia poza schematami czy dostrzeżenia rzeczy, którym do tej pory nie poświęcało uwagi.

Hipotetyczne pytania do dziecka

Pierwszą kategorię pytań można nazwać hipotetycznymi. Niektóre z nich mogą być nawet bardzo abstrakcyjne. To, co ma jednak znaczenie, to by dziecko musiało się nad nimi zastanowić, podjąć decyzję i ją uzasadnić. W ten sposób nauczy się analizować fakty, wybierać jedno rozwiązanie i znajdować argumenty na poparcie swojego stanowiska.

Za hipotetyczne można uznać właściwie dwa rodzaje pytań – „co byś zrobił, gdyby…?” oraz „co wolisz…?”. Tutaj możliwości są praktycznie nieograniczone. Można zapytać dziecko, co by zrobiło, gdyby mogło cofnąć czas, być niewidzialne, zostać sławnym albo spełnić jedno marzenie. Przy pytaniach wyboru również można iść w abstrakcyjną stronę (np. zapytać, czy dziecko wolałoby móc latać czy stawać się niewidzialnym) albo w stronę bardziej realistyczną (choćby czy wolałoby błyskawicznie się uczyć czy mieć najlepszą sprawność fizyczną).

Pytania wymagające skupienia na otaczającym świecie

Kolejne pytania do dziecka niekoniecznie są ambitne czy skłaniają do filozoficznych przemyśleń. Nawiązują jednak do tak ważnego tematu, jakim jest mindfulness. Pomagają przystanąć, zdać sobie sprawę z otoczenia i danej chwili. Takim pytaniem może być chociażby:

• czy potrafisz rozpoznać składniki dzisiejszego posiłku?
• jakie dźwięki słyszysz? Spróbuj znaleźć ich jak najwięcej
• jak się czujesz? Jesteś zmęczony? Czy coś cię boli?

Takie z pozoru zwyczajne pytania nie tylko pomagają dziecku doświadczać świata wszystkimi zmysłami. Dzięki nim zaczyna też skupiać się na tym, co czuje i rzeczywiście żyć chwilą, zamiast wybiegać myślami gdzieś do przodu.

Pytania pozwalające poznać siebie

Nie każde dziecko ma naturę myśliciela. Nie zmienia to jednak faktu, że znajomość samego siebie jest bardzo ważna w życiu i to nie tylko w jego pierwszych latach, ale także w okresie dorosłości. Odpowiednie pytania do dziecka mogą więc nauczyć je lepiej rozumieć siebie, swoje emocje, potrzeby, myśli czy zachowania. Przykładem mogą być pytania takie jak:

• jaki masz dziwny nawyk?
• co najbardziej lubisz robić?
• co w tym tygodniu zrobiłbyś inaczej?
• jakie jest twoje największe marzenie?
• jakie jest twoje najszczęśliwsze wspomnienie?

Pytania skupiające się na relacjach

Umiejętności społeczne u dziecka są bardzo ważne. Ich rozwój można wspierać także poprzez zadawanie odpowiednich pytań. Właśnie dlatego ostatnia kategoria skupia się na relacjach – nie tylko tych rodzinnych, ale też dotyczących przyjaciół czy rówieśników. Warto więc zapytać dziecko chociażby o to:

• co odróżnia naszą rodzinę od innych?
• co najbardziej lubisz w swoich rodzicach i rodzeństwie?
• jakie są najważniejsze cechy twoich przyjaciół?
• z jakimi osobami najchętniej się zaprzyjaźniasz?