Rozwój dziecka to bardzo złożony temat. W uproszczeniu można powiedzieć, że sprowadza się on do sekwencji zmian fizycznych, językowych, myślowych czy emocjonalnych. Zmiany te zachodzą od samego początku życia aż do wczesnej dorosłości. Dziecko stopniowo nabywa wówczas nowe umiejętności, ale także staje się coraz bardziej niezależne od rodziców.
Kategorie rozwoju dziecka
Warto zacząć od tego, że pod pojęciem „rozwój dziecka” kryje się wiele umiejętności należących do różnych kategorii. Pewnych rzeczy maluch uczy się w pierwszych miesiącach czy latach życia – chodzi tu chociażby o mówienie czy pierwsze kroki. Ten czas jest najbardziej intensywny pod względem rozwoju. Można wskazać jednak także wiele innych zdolności, które dziecko opanuje znacznie później. Co więcej, niektóre z nich będzie doskonalić nawet całe życie. Wszystkie te umiejętności można jednak przyporządkować do 5 głównych kategorii takich jak:
- poznanie,
- interakcja społeczna i emocjonalna,
- mowa i język,
- zdolności fizyczne,
- świadomość sensoryczna.
Poznanie to ta kategoria, która dotyczy przede wszystkim takich kwestii jak nauka czy rozwiązywanie problemów. Wiele nowych umiejętności w tym zakresie dziecko nabierze więc w pierwszych latach swojego życia. Stale będzie jednak rozwijać ten obszar także w latach późniejszych, a nawet w dorosłym życiu.
Kategoria mowy i języka nie odnosi się natomiast jedynie do rozumienia i używania pewnych słów. W jej zakres wchodzi także umiejętność czytania, komunikowania się i jasnego przekazywania swoich myśli.
Obszar zdolności fizycznych można podzielić na dwie kategorie – motorykę małą, dotyczącą samych palców oraz motorykę dużą – odnoszącą się do całego ciała. Ostatnia kategoria, czyli świadomość sensoryczna, to z kolei umiejętność rejestracji informacji sensorycznych i ich wykorzystywania.
Jak prawidłowo kontrolować rozwój dziecka?
Każdy rodzic chciałby, żeby jego dziecko nie tylko prawidłowo się rozwijało, ale też robiło wszystko najszybciej i najlepiej. Choć wiele rzeczy zależnych jest od genów, to rozwój dziecka można też wspomagać, podejmując konkretne działania, dbając o ukierunkowanie dziecka i wyłapując ewentualne nieprawidłowości. Duże znaczenie ma tu zaangażowanie rodziców w cały ten proces.
Z tego powodu tak ważne jest, by obserwować i monitorować rozwój dziecka. Wówczas można upewnić się, że maluch osiąga odpowiedni „etap rozwoju”. Dużą pomocą są tu specjalne kalendarze czy tabele z wykazem umiejętności, które wytyczają pewne normy dla dzieci w konkretnym wieku – na przykład wskazują, że 6 miesiąc życia powinien wiązać się z rozwojem małej motoryki i umiejętności komunikacyjnych. Warto jednak pamiętać, że takie kalendarze nie mogą być bezdyskusyjną wyrocznią. Każde dziecko rozwija się bowiem w swoim tempie.
Dlaczego ma to tak duże znaczenie?
Odpowiedź na pytanie z nagłówka wydaje się właściwie oczywista – dzięki stałemu monitorowaniu rozwoju dziecka można szybciej dostrzec niepokojące sygnały i podjąć niezbędne działania. Błyskawiczna reakcja pozwala zminimalizować wpływ danej przeszkody na dalszy rozwój dziecka, jego samopoczucie czy pewność siebie. Niektóre z takich problemów mogą wynikać z genetyki, inne z okoliczności prenatalnych, a jeszcze kolejne wiązać się z brakiem konkretnych bodźców czy nadmiernym wystawieniem na inne.
Poza tym w pewnym zakresie rozwój dziecka monitorowany jest także w wieku przedszkolnym i szkolnym. Wówczas to nauczyciele mają duży wpływ na cały ten proces. Mogą ocenić, czy dziecko radzi sobie równie dobrze co rówieśnicy, a także czy nie napotyka innych trudności, chociażby związanych z rozwojem fizycznym czy społecznym.
W razie zauważenia jakichkolwiek nieprawidłowości – czy to samodzielnie, czy też po rozmowie z nauczycielem – rodzic powinien w pierwszej kolejności skonsultować się z pediatrą. Lekarz pomoże ustalić, czy rzeczywiście są powody do niepokoju i jakie kroki należy podjąć. Niezbędna może się okazać także pomoc innego specjalisty, w zależności od problemu – terapeuty, logopedy, psychologa czy fizjoterapeuty.
- 1 miesiąc życia dziecka – jestem na świecie
- 2 miesiąc życia dziecka – rosnę i rosnę
- 3 miesiąc życia dziecka – mam coraz więcej siły
- 4 miesiąc życia dziecka – super sprawność i ciekawość świata
- 5 miesiąc życia dziecka – eksperymenty i mnóstwo gaworzenia
- 6 miesiąc życia dziecka – to Cię może zaskoczyć
- 7 miesiąc życia dziecka
- 8 miesiąc życia dziecka
- 9 miesiąc życia dziecka
- 10 miesiąc życia dziecka
- 11 miesiąc życia dziecka
- 12 miesiąc życia dziecka
Originally posted 2021-03-06 11:57:47.